
Artykuł partnera.
Cholesterol to tłuszczowy związek chemiczny, który w ciele człowieka pełni wiele ważnych funkcji. Warto jednak wiedzieć, że zbyt wysokie stężenia tej substancji we krwi mogą przyczyniać się do wystąpienia chorób i schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Dlatego postaw na profilaktykę i zrób lipidogram! Przeczytaj, jak przygotować się do badania cholesterolu całkowitego z podziałem na frakcje HDL, LDL, nie-HDL i trójglicerydy, kiedy najlepiej wykonać taki test z krwi i ile to kosztuje.
Lipidogram – co to jest?
Cholesterol to składnik błon komórkowych, który jest też niezbędny do wytwarzania hormonów płciowych, nadnerczowych i witaminy D, a także wchodzi w skład kwasów żółciowych. Gdy jego wartości są powyżej normy, może to prowadzić do pewnych chorób i zaburzeń związanych z układem sercowo-naczyniowym.
Niestety podwyższony cholesterol to przypadłość wielu Polaków. Niektórzy nawet nie zdają sobie sprawy, że mogą mieć hipercholesterolemię, która jest wynikiem m.in. nieprawidłowej diety, a także zbyt wysokiej masy ciała, braku ruchu, stresu, palenia papierosów, picia alkoholu czy czynników genetycznych. Według danych podwyższone wartości cholesterolu całkowitego i frakcji LDL dotykają ponad 60% osób. Właśnie dlatego warto wykonać lipidogram, aby sprawdzić, czy ten problem dotyczy także Ciebie.
Lipidogram pomaga sprawdzić parametry związane z gospodarką lipidową. Wystarczy oddać niewielką ilość krwi z żyły łokciowej do badania, aby ustalić poziom cholesterolu całkowitego, a także obliczyć tzw. frakcję LDL, HDL, nie-HDL i trójglicerydów. Przy okazji badania poziomu cholesterolu warto sprawdzić parametry kwasu moczowego w surowicy krwi, który – podobnie jak podwyższony cholesterol – zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Badanie cholesterolu – przygotowanie
Niebawem będziesz mieć badanie cholesterolu? Jak się przygotować do pobrania krwi? Musisz pamiętać o kilku ważnych wytycznych. Przede wszystkim lipidogram wykonywany jest na czczo, dlatego test najlepiej zrobić rano (w godzinach 7:00-10:00). Zaleca się, aby ostatni posiłek, który zjesz wieczorem przed pobraniem krwi, spożyć nie później niż do godziny 18:00. . Możesz jedynie pić wodę.
Kilka dni przed zaplanowanym lipidogramem należy stosować standardową dietę, a w ciągu 48 godzin przed testem unikać alkoholu. W wytycznych, które znajdziesz na stronach laboratoriów, można przeczytać, żeby przed pobraniem krwi postarać się unikać intensywnego wysiłku fizycznego i stresu, który jest jedną z przyczyn podwyższonego poziomu cholesterolu.
Ile kosztuje badanie cholesterolu?
Jeżeli poprosisz swojego lekarza rodzinnego o wystawienie skierowania na lipidogram np. w ramach profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych, za pobranie krwi w laboratorium, które ma podpisaną umowę z Twoją placówką medyczną, nic nie zapłacisz. Taki test zostanie wykonany w ramach NFZ.
Oczywiście możesz także zdecydować się na skorzystanie z komercyjnego laboratorium. W tym przypadku ceny wykonania lipidogramu zależą od wielu czynników – np. wielkości miasta, w którym robisz badanie. Najczęściej kwoty wahają się od 20 do 50-60 zł za cały pakiet.
Jak często wykonywać badanie cholesterolu?
Według zaleceń Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego osoby zdrowe od 20. roku życia powinny wykonywać lipidogram co 5 lat, zaś ci, którzy należą do grupy podwyższonego ryzyka – co rok (chyba że lekarz zaleci inaczej). To pacjenci, którzy:
- są otyli,
- palą papierosy,
- ukończyli 40. rok życia (mężczyźni) lub 50. rok życia (kobiety),
- mają cukrzycę, przewlekłą chorobę nerek, nadciśnienie tętnicze,
- u członków ich najbliższej rodziny występowały zaburzenia lipidowe lub przedwczesne zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe.
Badanie cholesterolu – jak interpretować wyniki?
Aby dokonać interpretacji wyniku badania cholesterolu, trzeba porównać otrzymane wartości z normami referencyjnymi. Najlepiej w tej kwestii skonsultować się z lekarzem, który oceni korelację LDL i HDL oraz w razie potrzeby zaleci odpowiednie leczenie. U osób zdrowych pożądane są poniższe wartości:
- cholesterol całkowity – mniej niż 190 mg/dl;
- frakcja LDL < 115 mg/dl – dla małego lub umiarkowanego ryzyka sercowo-naczyniowego, < 100 mg/dl – dla dużego ryzyka sercowo-naczyniowego, < 70 mg/dl – dla bardzo dużego ryzyka sercowo-naczyniowego;
- HDL (dla mężczyzn) – ponad 40 mg/dl;
- HDL (dla kobiet) – ponad 45 mg/dl;
- trójglicerydy – mniej niż 150 mg/dl.
Lipidogram nie wyszedł u Ciebie najlepiej? Nie zwlekaj i od razu wprowadź zmiany do swojego życia, które pomogą Ci obniżyć poziom złego cholesterolu. Postaw na aktywność fizyczną dopasowaną do Twojego wieku, zatroszcz się o zdrową dietę i wyeliminuj złe nawyki (rzuć palenie, unikaj alkoholu). Pamiętaj, że nawet jeżeli Twoje menu składa się z naturalnych produktów, ilość fitosteroli, które pomagają obniżać cholesterol, może być niewystarczająca. Dlatego sięgnij po żywność funkcjonalną, która pomoże Ci dbać o prawidłowy poziom cholesterolu .
Mogą to być np. margaryny i serki do smarowania pieczywa oraz napoje jogurtowe (truskawkowy i oryginal) marki Benecol z estrami stanoli roślinnych potwierdził, iż spożycie od 1,5 do 2,4 g stanoli roślinnych dziennie potrafi przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu LDL o około 7-10 proc w ciągu 2-3 tygodni. regularnemu dostarczaniu tych składników do organizmu możesz ograniczyć ryzyko wystąpienia miażdżycy i zawału serca*, a także z łatwością zadbać o swoje zdrowie. Spróbuj, bo naprawdę warto!
* Wysokie stężenie cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca.
Referencje:
¹ Kozłowska-Wojciechowska M., Cybulska B., Narkiewicz K. et al. Stanole roślinne – niedoceniany element diety w profilaktyce i terapii chorób układu krążenia na tle miażdżycy. Online: https://core.ac.uk/download/pdf/268452868.pdf. Dostęp: 14.02.2023.
² Czynniki powodujące wzrost poziomu cholesterolu. Online: https://benecol.pl/zdrowe-porady/czynniki-powodujace-wzrost-poziomu-cholesterolu/#5303a930. Dostęp: 14.02.2023.
³ Kłosiewicz-Latoszek L. Czy warto obniżać poziom cholesterolu. Online: https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/czy-warto-obnizac-poziom-cholesterolu/. Dostęp: 14.02.2023.
⁴ European Food Safety Authority. „Blood cholesterol reduction health claims on phytosterols can now be judged against EFSA new scientific advice. Online: https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can. Dostęp: 14.02.2023.